Actionisten waren speculanten die in de 17e en 18e eeuw een groot deel van de effectenhandel, meestal op termijn, in Amsterdam voor hun rekening namen. Deze term verwijst naar een belangrijke groep beleggers uit de geschiedenis van de financiële markten, die actief betrokken waren bij de vroege ontwikkeling van de effectenhandel. Het begrip is relevant voor het begrijpen van de evolutie van beleggingspraktijken en de rol van speculatie in de financiële markten.