Algemene vragen

Allemaal vragen die jij kunt bedenken over geld,
op één pagina te vinden.

Wat betekent "duratie" van een obligatie?

De "duratie" van een obligatie is een maatstaf die de gevoeligheid van de obligatieprijs weergeeft vergeleken met veranderingen in de rente. Het geeft de gemiddelde gewogen looptijd (in jaren) van de kasstromen van de obligatie en biedt inzicht in hoe de waarde van de obligatie reageert op rentebewegingen.

Duratie wordt vaak gebruikt door beleggers om het renterisico te beoordelen. Een hoge duratie betekent dat de obligatieprijs sterk zal reageren op renteveranderingen, terwijl een lage duratie betekent dat de obligatieprijs minder gevoelig is voor renteschommelingen. De vuistregel is dat als de duratie 5 (de gemiddeld gewogen looptijd (in jaren)) is en de rente met 1% stijgt de waarde van de obligatie met 5% daalt.

Voor de fijnproevers, er zijn twee veelgebruikte vormen van duratie:

  1. Macaulay-duratie: Dit is de gewogen gemiddelde tijd (in jaren) die nodig is om de huidige waarde van alle toekomstige kasstromen van de obligatie terug te verdienen. Het wordt vaak gebruikt voor theoretische berekeningen en is handig bij het vergelijken van obligaties met verschillende looptijden en coupons.
  2. Modified duratie: Dit is een aangepaste versie van de Macaulay-duratie die aangeeft hoe de obligatieprijs procentueel verandert bij een verandering van 1% in de rente. Het is praktischer voor het inschatten van rentegevoeligheid in beleggingsportefeuilles.

In essentie helpt de duratie beleggers om het renterisico van een obligatie beter te begrijpen en te beheren.

Wat is pensioenspijt?

De teleurstelling of spijt die mensen ervaren als ze onvoldoende pensioen hebben opgebouwd, vaak doordat ze eerder te weinig of niet hebben gespaard. Vooral bij zzp’ers komt dit voor, die later realiseren dat ze niet genoeg financiële zekerheid hebben voor hun oude dag.

Wat is een flitslening?

"Flitslening" (ook bekend als flitskrediet, minilening, minikrediet, of in de volksmond snacklening/wurglening) is een geldlening met een korte looptijd, variërend van minder dan 1 maand tot soms 1 jaar. Het gaat hierbij om relatief kleine bedragen, meestal minder dan €500, maar de rente is vaak erg hoog, soms tot wel 25%, en de afsluitprovisie kan ook aanzienlijk zijn. Vanwege deze ongunstige voorwaarden worden deze leningen soms 'wurgleningen' genoemd.

Flitsleningen worden doorgaans gebruikt om liquiditeitstekorten tot de volgende salarisbetaling te overbruggen. Hoewel deze leningen aantrekkelijk kunnen lijken vanwege hun snelle beschikbaarheid, brengen ze vaak verborgen kosten met zich mee die de daadwerkelijke kosten enorm opdrijven, soms tot wel 500% op jaarbasis. In Nederland vallen flitsleningen nu onder het toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM), en er is een maximale kredietvergoeding van 14% op jaarbasis vastgesteld om consumenten beter te beschermen tegen woekerrentes.

Wat is een flashcrash?

"Flashcrash" is een term die verwijst naar een plotselinge, zeer snelle koersdaling op de financiële markten. Dit fenomeen kan leiden tot een forse daling van de beursindexen in een zeer korte tijdspan, vaak binnen enkele minuten. Een bekend voorbeeld is de gebeurtenis van 6 mei 2010, waarbij de Dow Jones-index op Wall Street in een paar uur tijd met 9% daalde, wat resulteerde in het verlies van 999 punten, de grootste absolute daling ooit op dat moment.

Oorzaken van een flitskrach kunnen variëren, maar vaak worden ze toegeschreven aan automatische handelsalgoritmes, 'high frequency trading', foutieve transacties (zoals een 'fat finger' - invoerfout), of grote bestens verkooporders. Deze computergestuurde transacties kunnen snel een kettingreactie van koersdalingen in gang zetten, waardoor de markt binnen enkele ogenblikken sterk kan schommelen.

Wat betekent 'follow this' (financiële term)?

"Follow This" is een beweging/vereniging van activistische aandeelhouders die zich richt op de olie-industrie ('Big Oil'). Door het nemen van aandelenbelangen in grote oliemaatschappijen probeert Follow This deze bedrijven van binnenuit aan te zetten en te dwingen om serieus werk te maken van het halen van de klimaatdoelen die zijn afgesproken in het Akkoord van Parijs. Deze aandeelhouders gebruiken hun stemrecht als 'verantwoordelijke' aandeelhouders om oliemaatschappijen aan te sporen tot duurzamere praktijken en een versnelling van de energietransitie.

Wat betekent financiële stabiliteit?

"Financiële stabiliteit" is een solide, goedlopend financieel systeem dat de goede werking van de economie faciliteert en krachtig genoeg is om financiële schokken als gevolg van tegenvallende en onverwachte gebeurtenissen op te vangen en tegen te gaan.

In de praktijk betekent dit dat gezorgd moet worden voor:

  • Stabiele prijzen (het ontbreken of nagenoeg ontbreken van inflatie of deflatie),
  • Een goed lopend, efficiënt betalingsverkeer,
  • Solide financiële instellingen, bewaakt door goed toezicht.

Financiële stabiliteit is essentieel om vertrouwen te behouden in het financiële systeem en om te voorkomen dat verstoringen in de financiële sector zich verspreiden naar de bredere economie.

Wat is een financieringsronde?

"Financieringsronde" (ook bekend als kapitaalronde, investeringsronde of geldronde) is een stap of reeks van stappen die een onderneming zet om kapitaal van buitenaf aan te trekken. De tijd tussen financieringsrondes varieert en is afhankelijk van de tijd die een onderneming nodig heeft om bepaalde doelstellingen of mijlpalen te behalen, wat vaak leidt tot een waardevermeerdering van het bedrijf. Naarmate een onderneming zich verder ontwikkelt en het risico voor investeerders daalt, kunnen in latere financieringsrondes doorgaans grotere bedragen worden 'opgehaald.'

Tijdens elke financieringsronde worden de voorwaarden opnieuw onderhandeld, waarbij investeerders specifieke rechten gekoppeld aan de aandelen krijgen. Aandelen uit verschillende financieringsrondes worden meestal benoemd met Serie A, Serie B, enzovoorts. In de praktijk zullen investeerders meestal streven naar gunstigere of minimaal gelijkwaardige voorwaarden als in eerdere ronden.

Wat betekent fintech?

"Fintech" is een samentrekking van de woorden 'financieel' en 'technologie' en verwijst naar de innovatieve toepassing van technologie in financiële dienstverlening, met als doel de levering en het gebruik van financiële diensten te verbeteren en te automatiseren. Fintech omvat zowel de optimalisatie van bestaande financiële diensten als de ontwikkeling van geheel nieuwe businessmodellen die afwijken van traditionele vormen van financiële dienstverlening.

Deze sector heeft de afgelopen jaren een enorme groei doorgemaakt, met grote investeringen door durfkapitalisten en financiële reuzen. Fintech omvat ontwikkelingen zoals digitale betalingssystemen, robo-advies, beleggingsapps, en blockchaintechnologie, en speelt een belangrijke rol in de transformatie van de financiële sector.

Wat is een finfluencer?

"Finfluencer" (ook bekend als financieel influencer, financial influencer, of financial finfluencer) is een influencer die zich richt op geldzaken, zoals budgetteren, sparen, en beleggen ('personal finance'). Deze financiële influencers maken gebruik van platforms zoals podcasts, blogs, Instagram, YouTube, of Facebook om hun inzichten en adviezen te delen.

Finfluencers zijn een snelgroeiend fenomeen, vooral onder jongeren die interesse hebben in beleggen en financiële onafhankelijkheid. Hoewel finfluencers een groot bereik hebben, zijn er zorgen over de kwaliteit en betrouwbaarheid van hun adviezen, aangezien ze vaak geen formele financiële achtergrond hebben. Dit kan leiden tot risicovolle aanbevelingen en een gebrek aan transparantie over hun eigen belangen en de vergoedingen die ze ontvangen, waardoor hun volgers soms misleid worden.

Wat is de Fear of Missing Out (FOMO) (financiële term)?

"Fear of Missing Out (FOMO)" is de vrees dingen te missen, of het onbehaaglijke gevoel dat je de boot mist en dat anderen op dat moment leukere, interessantere dingen meemaken of meer kansen grijpen dan jijzelf. Dit fenomeen wordt vaak versterkt door sociale media, waar je constant op de hoogte wordt gehouden van wat anderen doen.

In de financiële wereld manifesteert FOMO zich als de angst bij investeerders om interessante investeringskansen te missen. Deze angst kan ertoe leiden dat beleggers massaal investeren in veelbelovende bedrijven of markten, zelfs als deze overgewaardeerd raken. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren in de technologiesector, waar de angst om niet in te stappen in een "nieuwe Facebook of Alibaba" de waarderingen van jonge bedrijven kan opdrijven en leiden tot overwaardering of bubbels.

Wat betekent een fat finger?

"Fat finger" (ook wel dikkevingerfout genoemd) is een term die verwijst naar invoerfouten die worden gemaakt bij de handmatige invoer van gegevens in computers, via toetsenborden of aanraakschermen. Deze fouten komen vooral voor in dynamische en stressvolle omgevingen, zoals beursvloeren en dealing rooms, en kunnen soms grote financiële gevolgen hebben.

Een fat finger-fout ontstaat wanneer bijvoorbeeld een handelaar per ongeluk een verkeerd bedrag of aantal invoert, waardoor enorme orders worden geplaatst. Dit kan leiden tot grote prijsschommelingen, zogenaamde "flash crashes," en kettingreacties op financiële markten, vooral door computergestuurde handelssystemen die direct reageren op prijs- en volumeafwijkingen. Het is een nachtmerrie voor elke beurshandelaar en heeft in het verleden al tot aanzienlijke verliezen geleid.

Wat is forward guidance?

"Forward guidance" is de communicatie van het bestuur van een centrale bank over haar intenties betreffende het rentebeleid op langere termijn, inclusief de bijbehorende beleidsrente en eventuele programma's voor de aankoop van activa. Hiermee geeft de centrale bank inzicht in de criteria en omstandigheden waaronder zij aanpassingen zal doen in het monetaire beleid, met als doel het managen van de marktverwachtingen.

Forward guidance biedt financiële markten duidelijkheid over de toekomstige richting van het rentebeleid, maar er is ook kritiek op deze praktijk. Sommigen menen dat het aankondigen van rentebeleid op lange termijn markten in slaap kan sussen en overmoedig kan maken, waardoor te grote risico's worden genomen. Tegenstanders noemen dit fenomeen spottend "forward misguidance."

Wat betekent financieel kwetsbaar?

"Financieel kwetsbaar" is een term die wordt gebruikt om aan te geven dat een persoon, huishouden, of bedrijf weinig financiële reserves of buffers heeft om onverwachte tegenslagen op te vangen. Er is geen exacte grens voor wat dit betekent, en verschillende onderzoeken hanteren verschillende criteria.

Volgens een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) uit 2017 worden mensen die niet economisch zelfstandig zijn als financieel kwetsbaar beschouwd. Dit betekent dat hun netto-inkomen uit arbeid en eigen onderneming onder 70% van het wettelijke netto minimumloon ligt, wat overeenkomt met de netto bijstand voor een alleenstaande. In 2015 kwam dit neer op €11.080 per jaar, ofwel €920 per maand.

Financiële kwetsbaarheid kan betekenen dat iemand geen buffer heeft voor onverwachte uitgaven, waardoor ze moeilijk rond kunnen komen of niet in staat zijn om spaargeld op te bouwen. Het kan voorkomen bij verschillende groepen, waaronder huishoudens, flexwerkers, of gezinnen zonder een stabiel tweede inkomen.

Wat zijn goede financiële films?

"Financiële films" zijn films die het reilen en zeilen in de economie, financiële markten, en financiële crises als onderwerp hebben. Ze belichten vaak thema's zoals menselijke hebzucht, misstanden in de financiële wereld, speculatie, manipulatie, en fraude. Deze films bieden een verhalende inkijk in de wereld van financiën en tonen vaak hoe de zoektocht naar rijkdom en macht kan leiden tot onethisch gedrag.

Voorbeelden van bekende financiële films zijn "Wall Street" (1987) met het iconische personage Gordon Gekko, "The Wolf of Wall Street" (2013), en "The Big Short" (2015), die het verhaal vertellen van financiële misstanden en de gevolgen ervan. Naast fictieve verhalen zijn er ook tal van documentaires die de complexiteit van de financiële markten en hun impact op de wereld belichten.

Deze films en documentaires dragen bij aan een beter begrip van financiële thema's en tonen de risico's en gevolgen van financiële speculatie en hebzucht.

Wat is faillisementsfraude?

"Faillissementsfraude" (ook wel bedrieglijke bankbreuk genoemd) is het benadelen van schuldeisers door het onttrekken van goederen en/of geld aan de (bijna) failliete boedel, waardoor schuldeisers geen beslag kunnen leggen op de bezittingen. Dit soort fraude is strafbaar en komt in diverse vormen voor, zoals:

  • Het voeren van een onjuiste administratie of het vernietigen/ontvreemden ervan.
  • Niet verantwoorden van baten of aanwenden van gelden voor privédoeleinden.
  • Onttrekken van goederen aan de boedel vóór het faillissement.
  • Voorkeursbehandeling van bepaalde schuldeisers.
  • Uitlokken van een faillissement om schulden te ontwijken.
  • Onbehoorlijk bestuur waarbij een bedrijf doelbewust failliet gaat.
  • Overdracht van aandelen aan een 'katvanger' om de curator te misleiden.
  • Oprichten van een bedrijf met het doel om geen betalingen te verrichten en het vervolgens failliet te laten gaan.

Faillissementsfraude benadeelt de schuldeisers en is een serieuze vorm van financieel misbruik die door justitie wordt aangepakt.

Wat zijn financiële marketen?

"Financiële markten" zijn markten (fysiek of virtueel) waar vraag en aanbod van geld, effecten, of financiële instrumenten bij elkaar komen. Hoewel velen financiële markten associëren met handelszalen en beursvloeren, omvat de definitie ook minder formeel georganiseerde markten, zoals transacties via de OTC-markt, het afsluiten van hypotheken via banken, peer-to-peer leningen via internet, of zelfs zwarte handel op straathoeken.

Financiële markten vervullen een reeks belangrijke functies, waaronder het vaststellen van prijzen (price discovery), het bieden van arbitragemogelijkheden, waardering van activa, aantrekken van langlopend kapitaal, beleggen van financiële middelen, risicobeheer, en het faciliteren van commerciële transacties. Deze markten spelen een cruciale rol in de economie en vormen het hart van het financiële systeem, waarbij ze zorgen voor de efficiënte toewijzing van kapitaal, het beheer van risico's, en het ondersteunen van handelstransacties.

Wat betekent El Niño (financiële term)?

"El Niño" is een klimaatverschijnsel dat verwijst naar een meer dan normale opwarming van het zeewater voor de westkust van Zuid-Amerika, die zich eens in de drie tot zeven jaar voordoet. Dit verschijnsel heeft vaak een grote invloed op het weer, met gevolgen zoals droogte in Noord- en Zuid-Amerika en overstromingen in Zuidoost-Azië.

Het tegengestelde effect, een ongewone afkoeling van het zeewater in hetzelfde gebied, wordt La Niña genoemd en heeft eveneens aanzienlijke gevolgen voor het klimaat.

Beleggers anticiperen vaak op het optreden van deze verschijnselen en hun invloed op grondstoffenprijzen, aangezien droogte en overstromingen tot mislukte oogsten kunnen leiden, wat de prijzen van bepaalde producten en andere grondstoffen kan opdrijven.

Wat betekent 'in de etalage staan' (financiële term)?

"In de etalage staan" betekent dat een onderneming of bedrijfsonderdeel door het bestuur en/of de eigenaren actief te koop wordt aangeboden en er wordt gezocht naar potentiële kopers of een overnamepartij. Dit wordt vaak gedaan wanneer een bedrijf zich wil richten op haar kernactiviteiten, of wanneer een bepaald onderdeel niet langer past binnen de strategische focus, slecht presteert, of wanneer de moedermaatschappij wil profiteren van de verkoop van waardevolle bezittingen.

Dit proces van desinvesteren kan deel uitmaken van een bredere herstructurering of strategische heroriëntatie binnen een concern.

Wat is de eurocrisis?

"Eurocrisis" (ook wel Europese schuldencrisis genoemd) is een financiële crisis die sinds begin 2010 de eurozone in zijn greep hield, nadat bleek dat Griekenland onjuiste informatie had verstrekt over zijn schulden. Dit leidde tot grote onrust op de financiële markten en zette de toekomst van de gezamenlijke munt, de euro, op het spel. Naast Griekenland hadden ook Ierland, Portugal, Cyprus, en Spanje financiële steun nodig om het hoofd boven water te houden.

De crisis dwong Europese regeringsleiders en ministers om onder grote druk van de financiële markten snel ontbrekende onderdelen van de economische en monetaire unie op te bouwen, waaronder de oprichting van het European Stability Mechanism (een permanent noodfonds), een gezamenlijk economisch- en begrotingsbeleid, en de ontwikkeling van een bankenunie.

De grootste paniek in de eurocrisis verdween pas in de zomer van 2012, nadat Mario Draghi, president van de Europese Centrale Bank (ECB), tijdens een historische persconferentie beloofde: “Within our mandate, the ECB is ready to do whatever it takes to preserve the euro. And believe me, it will be enough.”

Wat is een eindejaarsrally?

"Eindejaarsrally" (ook wel kerstrally genoemd; in de VS bekend als Santa Claus rally of kortweg Santa rally) is een flinke stijging van de aandelenkoersen in de laatste weken van het jaar. De duur van deze rally varieert: soms duurt het een week, soms enkele maanden, en beursanalisten beginnen de term vaak al begin november te gebruiken.

Historisch gezien is dit verschijnsel vrij frequent, waarbij bijvoorbeeld de S&P 500 in 74% van de gevallen een stijging liet zien in december tussen 1950 en 2019. Verschillende theorieën verklaren de eindejaarsrally, zoals professionele beheerders die proberen hun jaarresultaten wat florissanter te maken, een opleving van de economie tijdens de feestdagen door toenemende consumentenuitgaven, of beleggers die anticiperen op het januari-effect door al eind december aandelen te kopen.

De eindejaarsrally wordt vaak gezien als een seizoenseffect dat een positieve boost aan de aandelenmarkt geeft richting het einde van het jaar.

Wat is energiearmoede?

"Energiearmoede" is een situatie waarin een huishouden moeite heeft om de maandelijkse energiefacturen te betalen, omdat een relatief groot deel van het beschikbare inkomen (na aftrek van de woonkosten) wordt besteed aan olie/gas- en elektriciteitskosten. Dit kan betekenen dat het huishouden niet in staat is om aan de verwarmingsbehoeften te voldoen, vanwege een gebrek aan financiële middelen of door de slechte staat van de woning.

Energiearmoede treft alleenstaanden doorgaans harder dan gezinnen, en de situatie wordt vaak verergerd door stijgende energieprijzen of onvoldoende isolatie van woningen. Het wordt algemeen gedefinieerd als een situatie waarin meer dan 10% van het inkomen van een huishouden wordt besteed aan energiekosten.

Wat is een everything rally?

"Everything rally" is een door Bloomberg gemunte term voor een sterke gelijktijdige waardestijging (rally) van meerdere beleggingscategorieën, zelfs wanneer deze normaal gesproken tegengesteld aan elkaar bewegen. Dit maakt het een zeer uitzonderlijke en zeldzame situatie. In het Nederlands wordt het ook wel vertaald als 'alles rally'.

Tijdens een everything rally stijgen bijvoorbeeld aandelen, obligaties, goud, cryptomunten en onroerendgoed-aandelen tegelijkertijd, wat normaal gesproken niet voorkomt vanwege hun gebruikelijke tegengestelde bewegingen. Dit fenomeen kan een teken zijn van een tijdelijke, positieve marktsituatie, maar kan ook wijzen op een periode van overmatige euforie onder beleggers.

Wat betekent eigen vermogen (EV)?

"Eigen vermogen (EV)" is het deel van de bezittingen van een onderneming dat niet is gefinancierd met middelen van derden (door schulden). Het vertegenwoordigt het vermogen dat door de eigenaren in de onderneming is ingebracht en waarop geen terugbetalingsverplichting rust, in tegenstelling tot vreemd vermogen.

Het eigen vermogen kan toenemen door het uitgeven van nieuwe aandelen of het maken van winst, en afnemen door inkoop van eigen aandelen, verlies, of uitkeringen aan aandeelhouders (dividend). Bij eenmanszaken wordt het eigen vermogen beïnvloed door privéopnames en -stortingen.

Het eigen vermogen wordt beschouwd als de claim van de eigenaren op de bezittingen van de onderneming en wordt daarom ook wel 'permanent vermogen' genoemd, aangezien er geen verplichting tot aflossing is.

Wat is een eurozonebegroting?

De "Eurozonebegroting" is een gemeenschappelijke Europese begroting voor landen in de eurozone, bedoeld om economische schokken in de economieën van de eurolanden op te vangen. Aangezien landen in de euro geen zelfstandig monetair beleid meer kunnen voeren dat past bij hun specifieke situatie, biedt een eurozonebegroting de mogelijkheid om landen te ondersteunen die in een plotselinge diepe recessie terechtkomen, waardoor werkloosheid kan worden voorkomen.

Hoewel de eurozonebegroting nog niet bestaat, wordt deze voorgesteld door onder andere het Europees Parlement en de Franse president Emmanuel Macron als middel om de eurozone te versterken en een nieuwe eurocrisis te voorkomen. In 2019 werd een eerste stap in deze richting gezet met het Europees begrotingsinstrument voor convergentie en concurrentievermogen (BICC).

Wat betekent digitale transformatie?

"Digitale transformatie" (ook wel digitale transitie) is de integratie van digitale technologie in alle onderdelen van een onderneming, wat leidt tot fundamentele veranderingen in de manier waarop er gewerkt wordt en waarde wordt geleverd aan klanten of afnemers. Het gaat verder dan alleen het gebruik van technologie; de kern ligt in het creëren van waarde door middel van technologie.

Digitale transformatie brengt vaak een verandering in de bedrijfscultuur met zich mee. Organisaties die digitale transformatie omarmen, moeten bereid zijn om bestaande werkwijzen continu ter discussie te stellen, te experimenteren met nieuwe technieken, en om te gaan met de uitdagingen die hierbij horen. Dit betekent vaak afscheid nemen van traditionele bedrijfsprocessen ten gunste van nieuwe praktijken.

De betekenis van digitale transformatie verschilt per organisatie en context, en is ook een modieuze term of 'buzzword'. Het is belangrijk te benadrukken dat digitale transformatie niet hetzelfde is als digitalisering; digitalisering is vaak de eerste stap richting digitale transformatie.

Wat betekent economische groei?

"Economische groei" is de toename van de productie en consumptie van goederen en diensten binnen een economie, meestal gemeten aan de hand van de procentuele volumegroei van de welvaart. De meest gangbare maatstaf hiervoor is het bruto binnenlands product (bbp), vaak uitgedrukt tegen marktprijzen over een bepaalde periode.

Er wordt onderscheid gemaakt tussen nominale groei, die de inflatie meerekent, en reële groei, die gecorrigeerd is voor inflatie. Bij negatieve economische groei spreken we van een krimp van de economie of een recessie.

Economische groei ontstaat door factoren zoals bevolkingsgroei, hogere gemiddelde consumptie, verbeterde arbeidsproductiviteit, en een positieve handelsbalans door meer export dan import. Het is een cruciaal concept voor welvaart en levensstandaard, maar moet met de nodige voorzichtigheid en in de juiste context worden geïnterpreteerd.

Wat is dollarisatie?

"Dollarisatie" (ook wel dollarisering of dollarificatie) is het grootschalige gebruik van de Amerikaanse dollar als betaalmiddel of valuta voor het vaststellen van prijzen en het doen van offertes, met name in landen met een zwakke munt waar de eigen valuta door de bevolking wordt gewantrouwd vanwege hoge inflatie.

Soms vervangen landen zelfs officieel hun eigen munt door de dollar als wettig betaalmiddel of gebruiken de dollar en de eigen munt naast elkaar. Bij afschaffing van de eigen munt vervalt het monetaire toezicht, evenals de mogelijkheid om eigen monetair beleid te voeren, wat de controle over de economie beperkt. Hoewel de dollar historisch gezien een dominante wereldmunt is, staat zijn rol de laatste jaren steeds meer onder druk.

Wat is een economische sanctie?

"Economische sanctie" is een door een land, een groep van landen, of internationale organisatie(s) opgelegde economische maatregel gericht tegen een land, haar ambtenaren, of particuliere burgers. Deze sancties worden doorgaans ingesteld om een einde te maken aan ongewenste handelingen of beleid, zoals schendingen van het internationaal recht of mensenrechten, of om verandering in beleid te bewerkstelligen wanneer wettelijke of democratische beginselen niet worden nageleefd. Ze kunnen ook dienen als preventieve maatregel om bepaalde acties te ontmoedigen.

Economische sancties kunnen vele vormen aannemen, waaronder reisverboden, beperkingen op im- en export, handelsembargo's, bevriezing van tegoeden, en inbeslagneming van activa. Ze zijn gericht op partijen die anders niet makkelijk onder de jurisdictie van de sanctionerende instantie kunnen worden gebracht. Ook bedrijven, organisaties, en landen die de sancties schenden, kunnen zelf onderhevig worden aan strafmaatregelen.

Wat betekent een eeuwigdurende obligatie?

"Eeuwigdurende obligatie" (ook wel perpetuele obligatie, perpetuele lening, of in jargon "perpen") is een obligatie die geen einddatum heeft en dus niet wordt afgelost. De emittent betaalt alleen rente, zonder de verplichting om de hoofdsom ooit terug te betalen.

Omdat deze obligaties geen eindlooptijd hebben, is het lastig om een exact effectief rendement te berekenen. Een bekend voorbeeld in Nederland zijn de grootboekleningen van de Nederlandse staat, die nog steeds rente uitkeren.

In de praktijk worden veel leningen die als "perpetueel" worden bestempeld uiteindelijk toch afgelost door de uitgevende instelling. Dit gebeurt op een moment dat de instelling zelf kiest, wat in jargon "callen" wordt genoemd. Perpetuele obligaties worden vooral uitgegeven door financiële instellingen omdat ze, vanwege hun lange looptijd, als risicodragend vermogen worden beschouwd.

Wat is dividend?

"Dividend" is het deel van de winst dat aan de aandeelhouders van een onderneming wordt uitgekeerd als beloning voor hun investering. In ruil voor het verstrekken van risicodragend vermogen (eigen vermogen) ontvangen aandeelhouders zowel stemrecht als recht op dividend.

Het dividend wordt uitgekeerd uit de overgebleven winst van de onderneming na aftrek van alle verplichtingen. Een deel van deze winst wordt meestal niet uitgekeerd, maar toegevoegd aan de algemene reserve of gebruikt voor nieuwe investeringen.

Dividend kan in verschillende vormen worden uitgekeerd, zoals een contant dividend (geld) of als aandelen (stockdividend). Bedrijven met een snelle groei zullen vaak weinig of geen dividend uitkeren, omdat ze hun middelen nodig hebben voor verdere groei. Het dividenduitkeringspercentage (payout ratio) geeft aan welk deel van de totale winst wordt uitgekeerd aan aandeelhouders.

Daarnaast zijn er speciale vormen van dividend, zoals het superdividend (eenmalige hoge uitkering) en loyaliteitsdividend (extra uitkering voor trouwe aandeelhouders). Het dividendrendement is het dividend als percentage van de beurskoers en is een belangrijke maatstaf voor beleggers die op zoek zijn naar stabiele inkomsten.

De daadwerkelijke uitkering van dividend vindt meestal plaats in termijnen, met in Europa vaak een interim-dividend en een slotdividend. Op de ex-dividenddatum wordt het dividend uitgekeerd, en de aandelenkoers zakt op die dag doorgaans met het bedrag van het dividend.

Kortom, dividend is een belangrijke vorm van beloning voor aandeelhouders en kan een groot effect hebben op de aantrekkelijkheid van een aandeel voor beleggers.

Wat is een economische machtspositie?

"Economische machtspositie" (ook wel dominante marktpositie of aanmerkelijke marktmacht) is de situatie waarin een onderneming zo'n sterke positie heeft dat ze zich onafhankelijk van haar concurrenten en afnemers kan gedragen of anderen nauwelijks nog de kans geeft om hun producten of diensten te verkopen.

Een economische machtspositie ontstaat vaak door een combinatie van factoren, zoals een hoge concentratiegraad, homogene producten, hoge toetredingsdrempels, een verzadigde markt, of symmetrie tussen de grote partijen qua marktaandeel en kostenstructuur.

Hoewel het hebben van een economische machtspositie niet per se in strijd is met de wet (zoals de Nederlandse Mededingingswet), is het misbruik ervan wel verboden. Misbruik kan zich uiten in praktijken zoals koppelverkoop, het aanbieden van producten onder de kostprijs om nieuwe toetreders te weren, of het vragen van buitensporige prijzen.

Toezichthouders, zoals de Europese Commissie en de Nederlandse Mededingingsautoriteit, houden toezicht op concentraties van ondernemingen om te voorkomen dat economische machtsposities de concurrentie verstoren of verminderen.

Wat is de EOE-optiebeurs?

"EOE-Optiebeurs" was de eerste moderne optiebeurs in Europa, opgericht op 4 april 1978 onder de officiële naam Vereniging European Options Exchange (EOE). In Nederland werd de beurs voornamelijk bekend als de EOE of Optiebeurs. In de jaren 80 werd de naam EOE-Optiebeurs als handelsnaam ingevoerd.

In 1996 fuseerde de EOE-Optiebeurs met de Amsterdamse Effectenbeurs tot Amsterdam Exchanges (AEX) en ging verder als divisie onder de naam AEX-Optiebeurs.

Voorgeschiedenis: In 1975 werd in Nederland een werkgroep opgericht om de mogelijkheid van verhandelbare opties op effecten te onderzoeken. Het doel was om een internationale optiebeurs op te zetten die gedragen zou worden door alle belangrijke Europese effectencentra. Hoewel andere Europese effectenbeurzen zich terugtrokken vanwege problemen met wetgeving en regulering, werd op 30 november 1977 de Vereniging European Options Exchange (EOE) opgericht. De EOE-Optiebeurs begon op 4 april 1978 met de handel in 9 optieklassen (uitsluitend call opties) en 69 optieseries.

De EOE gebruikte het handelssysteem van de Chicago Board Options Exchange (CBOE), en de clearing werd verzorgd door de European Options Clearing Corporation (EOCC).

De EOE-Optiebeurs onderscheidde zich door het hoge aandeel van particuliere beleggers en werd een internationale trendsetter op het gebied van samenwerking met andere beurzen.

De EOE-Optiebeurs speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van de Europese optiemarkt en blijft een belangrijk hoofdstuk in de geschiedenis van de financiële handel in Nederland en Europa.

Wat is een euro-obligatie?

"Euro-obligatie" (ook wel E-obligatie, stabiliteitsobligatie, of eurozone bond) is schuldpapier dat gezamenlijk door de eurolanden (landen van de eurozone) zou worden uitgegeven en gegarandeerd. Ze worden door velen gezien als een mogelijke oplossing voor de Europese schuldencrisis en de gevolgen van de coronacrisis (2020).

Euro-obligaties zouden de kosten van lenen voor zwakkere eurolanden (ook wel "eurozondaars" genoemd) verlagen, terwijl het voor sterkere landen zoals Duitsland en Nederland duurder zou worden om te lenen. Dit komt doordat de rente op deze obligaties hoger zou zijn dan wat sterkere landen nu betalen, en lager dan de tarieven voor de zwakkere landen. Daarom wordt er soms spottend gesproken over 'rentesocialisme' en het risico op 'moral hazard'.

Bij de invoering van euro-obligaties zouden strenge eisen worden gesteld aan begrotingsdiscipline en economische hervormingen om te voorkomen dat landen onverantwoord omgaan met hun financiën. Verschillende vooraanstaande economen zijn van mening dat de introductie van euro-obligaties noodzakelijk is om de eurozone stabieler en minder kwetsbaar te maken.

Wat is de ease of doing business index?

"Ease of Doing Business Index" (ook wel Doing Business Index of Doing Business Ranking genoemd) is een project van de Wereldbank en de International Finance Corporation (IFC) dat meet hoe makkelijk of moeilijk het is voor een onderneming om zaken te doen in een bepaald land op basis van wetgeving, regulering, en de handhaving hiervan. De index richt zich met name op het midden- en kleinbedrijf (mkb of kmo).

Het doel van de index is om objectieve meetgegevens te leveren die kunnen helpen bij het verbeteren van wetgeving en regulering, zodat economische activiteiten beter kunnen floreren. Er worden 11 sets indicatoren gebruikt om te meten hoe eenvoudig het is om bijvoorbeeld een bedrijf te starten, bouwvergunningen te verkrijgen, een elektriciteitsaansluiting te regelen, land te registreren, krediet te verkrijgen, en contracten af te dwingen.

De index geeft jaarlijks inzicht in de mate van transparantie, efficiëntie en zekerheid waarmee zaken in een land kunnen worden gedaan. Het rapport verschijnt elk jaar rond eind oktober en biedt landen de kans om hun investeringsklimaat te vergelijken en te verbeteren.

Wat is een dark pool?

"Dark pool" is een methode of platform binnen een handelssysteem waarmee grote institutionele beleggers, zoals beleggingsfondsen en hedge funds, omvangrijke orders kunnen verhandelen met een zekere mate van anonimiteit. Deze handelsplatformen worden 'dark' genoemd omdat de transacties die er plaatsvinden niet worden weergegeven in openbare orderboeken, zoals bij traditionele aandelenbeurzen.

Dark pools zijn weinig transparant en alleen toegankelijk voor grote partijen, waardoor er geen sprake is van een gelijk speelveld voor alle marktdeelnemers. Deze platforms worden vaak beheerd door grote banken en andere financiële instellingen, en zijn ontworpen om transacties efficiënt en discreet af te handelen.

Hoewel dark pools bepaalde voordelen bieden, zoals het beperken van marktimpact bij grote transacties, zijn ze ook omstreden vanwege het gebrek aan transparantie en de mogelijke risico's voor kleinere beleggers. Sinds de crash op Wall Street in mei 2010 staat de handel via dark pools onder verhoogd toezicht.

Wat is de deeltijdklem?

"Deeltijdklem" is een term die verwijst naar de situatie waarin deeltijdwerken, met name door vrouwen, zo ingebakken is in de Nederlandse samenleving dat het hen belemmert om meer uren te gaan werken of voltijd te werken. Nederland is koploper in deeltijdwerk binnen de EU, waarbij vrouwen gemiddeld 28 uur per week werken tegenover 39 uur door mannen.

De deeltijdklem ontstaat door een combinatie van factoren, zoals maatschappelijke normen die vrouwen de primaire verantwoordelijkheid voor zorg en huishouden toebedelen, een arbeidsmarkt die in bepaalde sectoren bijna automatisch deeltijdbanen aanbiedt, en een gebrek aan publieke voorzieningen en regelingen die voltijdwerken door beide partners ondersteunen. Bovendien zorgt een hoge marginale belastingdruk ervoor dat extra werken financieel onaantrekkelijk is, waardoor vrouwen in de deeltijdklem blijven zitten.

Deze situatie maakt het voor vrouwen moeilijk om door te groeien in hun carrière en draagt bij aan de ongelijke verdeling van werk en zorg in Nederland.

Wat is deflatie?

"Deflatie" is een economische situatie waarbij de prijzen van goederen en diensten op een breed front gedurende een langere periode dalen, wat resulteert in een algemene en aanhoudende prijsdaling.

Volgens veel economen kan deflatie de economie afremmen, omdat consumenten geneigd zijn hun bestedingen uit te stellen in de verwachting dat prijzen verder zullen dalen, en bedrijven op hun beurt hun investeringen uitstellen. Dit kan leiden tot een negatieve spiraal van afnemende vraag en dalende productie. Daarnaast vergroot deflatie de schuldenlast, omdat de waarde van schulden relatief stijgt wanneer prijzen dalen, waardoor het moeilijker wordt voor bedrijven en individuen om hun schulden af te lossen.

Deflatie kan ontstaan wanneer de productie van goederen en diensten toeneemt terwijl de vraag achterblijft, of als gevolg van een financiële crisis waarbij de prijzen dalen door een instortende markt. Hoewel sommige vormen van deflatie, zoals door een dalende olieprijs, als "goede deflatie" worden beschouwd, kan aanhoudende, brede deflatie schadelijk zijn voor de economie.

Wat is een 'dear board-brief'?

"Dear Board-brief" is een brief van een activistische belegger aan het bestuur van een onderneming, waarin de belegger het bestuur probeert te overtuigen om bepaalde ingrijpende beslissingen te nemen. De brief is meestal een formeel startpunt om druk uit te oefenen op het bestuur en dankt zijn naam aan de aanhef, die vaak begint met "Dear Mr. CEO..." of "Dear members of the Board of Directors...".

Voordat de brief wordt verstuurd, heeft de belegger vaak al een aandelenpositie opgebouwd en een grondige analyse van het bedrijf uitgevoerd. Ook kunnen er al één-op-één gesprekken hebben plaatsgevonden met het bestuur. Als deze gesprekken niet tot de gewenste actie leiden, wordt de Dear Board-brief verzonden om de eisen op tafel te leggen en om bepaalde onderwerpen op de agenda van de algemene vergadering van aandeelhouders (AVA) te plaatsen.

De activistische belegger zoekt vaak al in een vroeg stadium medestanders om zijn plannen kracht bij te zetten. Als het bestuur niet reageert, wordt de druk verder opgevoerd via kritische verklaringen in de pers, sociale media, of zelfs door het starten van juridische procedures.

Wat is deglobalisering?

"Deglobalisering" (ook wel de-globalisering) is het tegenovergestelde van globalisering en verwijst naar een ontwikkeling waarbij er steeds meer sprake is van protectionisme, afnemende bereidheid tot internationale samenwerking, minder integratie, en een afname van onderlinge economische afhankelijkheden tussen landen. Hierdoor nemen grensoverschrijdende investeringen af en daalt de wereldhandel.

Deze trend kan leiden tot minder groei in de export en een verlaagde economische groei, vooral voor landen die sterk afhankelijk zijn van internationale handel. Deglobalisering is nauw verwant aan de term "geo-economische fragmentatie" en weerspiegelt een wereld waarin landen zich steeds meer richten op hun eigen economieën in plaats van op wereldwijde samenwerking.

Wat is duurzaam beleggen?

"Duurzaam beleggen" (ook wel ethisch beleggen of maatschappelijk verantwoord beleggen) is een vorm van beleggen waarbij er rekening wordt gehouden met ethische, sociaal-maatschappelijke, en milieugebonden criteria. Beleggers selecteren hun investeringen op basis van hun bijdrage aan thema's zoals zorg voor het milieu, welzijn van mensen en dieren, bestrijding van armoede, en sociale rechtvaardigheid.

Bij duurzaam beleggen wordt vaak beoordeeld of bedrijven voldoen aan bepaalde normen, zoals het vermijden van investeringen in sectoren als alcohol, tabak, en defensiemateriaal, of juist het stimuleren van duurzame energieproductie. Daarnaast wordt er gekeken naar verantwoord beleid, eerbiediging van mensenrechten, en corporate governance.

Hoewel er soms een aanname is dat duurzaam beleggen tot een lager rendement kan leiden, zijn de meningen hierover verdeeld. Steeds meer beleggers zien de waarde van maatschappelijk verantwoord investeren, ondanks mogelijke rendementsoffers.

Wat is devaluatie?

"Devaluatie" is de officiële waardevermindering van een munt ten opzichte van een of meerdere andere munten, waarbij deze waardevermindering niet gebaseerd is op vrijemarktwerking, maar voortkomt uit een beleidsmaatregel van de centrale bank. Vroeger betekende dit ook een waardevermindering ten opzichte van goud, onder de gouden standaard.

Devaluatie maakt de binnenlandse valuta goedkoper ten opzichte van andere valuta, wat twee belangrijke gevolgen heeft: de export van het land wordt relatief goedkoper voor het buitenland, terwijl buitenlandse producten duurder worden voor binnenlandse consumenten, wat import ontmoedigt. Hierdoor kan de devaluatie bijdragen aan het vergroten van de export, het verkleinen van de import, en het verminderen van een tekort op de lopende rekening.

Tegelijkertijd kan de devaluatie de prijzen van geïmporteerde goederen verhogen, wat inflatie kan aanwakkeren. Dit kan uiteindelijk leiden tot een loon-prijsspiraal, waardoor de positieve effecten van de devaluatie weer teniet worden gedaan. Devaluatie wordt soms gebruikt als onderdeel van bredere economische schoktherapie om een economie te stabiliseren of te stimuleren.

Wat is het depositogarantiestelsel?

"Depositogarantiestelsel (DGS)" is een set van regelingen die rekeninghouders bij financiële instellingen bescherming biedt voor hun tegoeden in het geval dat deze instellingen - zoals banken - betalingsproblemen krijgen of failliet gaan.

Sinds de invoering van de bankenunie op 4 november 2014 wordt het depositogarantiestelsel centraal door de Europese Centrale Bank (ECB) geregeld. In Nederland biedt het DGS een garantie van maximaal € 100.000 per persoon per instelling. Als een bank failliet gaat, zorgt De Nederlandsche Bank (DNB) ervoor dat spaarders binnen drie maanden hun geld terugkrijgen tot dit maximum. Vervolgens worden de kosten van deze vergoeding verhaald op andere banken naar rato van hun bedrijfsomvang.

Dit stelsel is bedoeld om vertrouwen in het financiële systeem te waarborgen en ervoor te zorgen dat spaarders hun geld niet verliezen als hun bank in de problemen komt.

Wat is de nederlandse bank?

"De Nederlandsche Bank (DNB)" is de centrale bank van Nederland en fungeert ook als toezichthouder op de financiële sector. Opgericht in 1848, is DNB tegenwoordig volledig eigendom van de Nederlandse Staat en verantwoordelijk voor het bewaken van de financiële stabiliteit in Nederland. De belangrijkste taken omvatten het waarborgen van lage inflatie, het betalingsverkeer, en het toezicht op de soliditeit en integriteit van financiële instellingen.

Sinds de kredietcrisis is het toezicht door DNB aanzienlijk verscherpt. Naast DNB is de Autoriteit Financiële Markten (AFM) de andere financiële toezichthouder in Nederland, waarbij de AFM verantwoordelijk is voor gedragstoezicht en DNB voor prudentieel toezicht.

Met de komst van de Economische en Monetaire Unie (EMU) in 1999 heeft de Europese Centrale Bank (ECB) de beleidstaken van nationale centrale banken, waaronder DNB, overgenomen. DNB voert nu het beleid van de ECB uit, maar de president van DNB heeft nog steeds inspraak in de besluitvorming van de ECB.

Wat is de dag der verantwoording?

"Dag der verantwoording" (ook wel "Verantwoordingsdag" of "Gehaktdag") is de dag waarop de Nederlandse regering op de derde woensdag in mei verantwoording aflegt over het financiële beleid van het voorgaande jaar.

Op deze dag biedt de minister van Financiën de jaarverslagen over het afgelopen begrotingsjaar aan de Tweede Kamer aan. De Algemene Rekenkamer publiceert haar rapporten bij deze jaarverslagen, en de Tweede Kamer controleert of de begrotingen in lijn zijn uitgevoerd met de afspraken die op Prinsjesdag zijn gemaakt. Omdat Kamerleden vaak stevige kritiek leveren op het gevoerde beleid en proberen het beleid te ontleden, wordt de dag spottend "gehaktdag" of "woensdag gehaktdag" genoemd.

Gehaktdag vormt een belangrijk moment in de begrotingscyclus, omdat het inzicht geeft in hoe goed de overheid heeft gepresteerd en waar verbeteringen nodig zijn.

Wat is dekkingsgraad?

"Dekkingsgraad" is de verhouding tussen het vermogen (de beschikbare middelen) van een pensioenfonds (zoals beleggingen) en de pensioenverplichtingen die het fonds heeft tegenover alle deelnemers (de contante waarde van het aan hen uit te keren bedrag).

De dekkingsgraad geeft een indicatie van de solvabiliteitspositie van een pensioenfonds en wordt daarom ook wel de "pensioenthermometer" genoemd. Een dekkingsgraad van 105% betekent bijvoorbeeld dat er 105 euro beschikbaar is voor elke 100 euro aan pensioenverplichtingen.

De dekkingsgraad is een cruciale maatstaf om te bepalen of een pensioenfonds in staat is om zowel huidige als toekomstige pensioenuitkeringen te betalen. De rentestand speelt hierbij een belangrijke rol; hoe hoger de rente, hoe lager de contante waarde van de verplichtingen en hoe hoger de dekkingsgraad.

Er bestaan verschillende soorten dekkingsgraden, zoals de actuele dekkingsgraad, beleidsdekkingsgraad, economische dekkingsgraad, nominale dekkingsgraad, en reële dekkingsgraad, die elk op hun manier bijdragen aan het inzicht in de financiële gezondheid van een pensioenfonds.

Wat is een circuit breaker (financiële term)?

"Circuit breaker" is in de financiële wereld een noodrem voor de beurshandel, een door een beurs of toezichthouder ingestelde regel die de handel tijdelijk stillegt om paniekreacties te temperen.

Bijvoorbeeld, als de koers van aandelen binnen een handelsdag met een bepaald percentage (bijvoorbeeld 15%) daalt, kan de handel gedurende een bepaalde periode, zoals een halfuur, worden onderbroken (ook wel een 'freeze' genoemd). Dit mechanisme is bedoeld om de markten tot rust te brengen en te voorkomen dat paniekverkopen de markt verder destabiliseren.

Circuit breakers zijn vergelijkbaar met de 'noodstop' of 'noodrem' en worden toegepast om onverwachte koersdalingen te beheersen en stabiliteit te herstellen.

Wat is cashen?

"Cashen" is een vernederlandsing van het Engelse 'to cash' en betekent het te gelde maken van een bezit, geld binnenhalen, winst nemen, of geld opstrijken. Dit kan bijvoorbeeld door de verkoop van een aandelenbelang of een exit door het naar de beurs brengen van een onderneming.

Het begrip wordt vaak gebruikt wanneer investeerders of aandeelhouders hun investeringen omzetten in contant geld, vaak na een succesvolle periode van waardegroei of bij een strategische exit.

Wat is de centrale bank (CB)?

"Centrale bank (CB)" is een openbare instelling die de munteenheid van een land of groep landen beheert en de geldhoeveelheid controleert. De centrale bank fungeert als bank voor commerciële banken en beïnvloedt de geld- en kredietstroom in de economie om prijsstabiliteit te bevorderen.

Centrale banken zijn geen commerciële banken; individuen kunnen er geen rekening openen of leningen aanvragen. Ze worden ook wel aangeduid als 'bank der banken' of 'lender of last resort' en hebben als belangrijkste taak het bevorderen van monetaire en financiële stabiliteit.

Een van de belangrijkste instrumenten van een centrale bank is het vaststellen van rentetarieven om het monetair beleid te sturen. Daarnaast houdt de centrale bank toezicht op het bankwezen, zorgt ze voor een efficiënt betalingsverkeer, en is ze verantwoordelijk voor de uitgifte van bankbiljetten.

Wat is een cashcow?

"Cashcow" is een product, productgroep, of onderdeel van een bedrijf dat doorlopend een groot deel van de omzet of winst genereert en een groot marktaandeel heeft in een stabiele, volwassen markt.

De term komt uit de BCG-matrix, een model voor portfolio-analyse dat begin jaren zeventig is ontwikkeld door de Boston Consulting Group (BCG). Het model wordt veel gebruikt door ondernemers, managers, marketingmensen en adviseurs om te bepalen welke onderdelen van een bedrijf de meeste waarde genereren.

Een cashcow wordt gezien als een stabiele en betrouwbare bron van inkomsten voor een onderneming, waarmee het bedrijf andere investeringen en groeimogelijkheden kan financieren.

Wat is een cafetariasysteem?

"Cafetariasysteem" is een systeem waarbij een medewerker van een onderneming kan kiezen uit verschillende vormen van pensioen of arbeidsvoorwaarden, zoals verlofdagen, kinderopvang, vakliteratuur, of opleidingen.

Vaak vindt er een uitruil plaats van bestaande voorwaarden tegen een nieuw pakket. Meestal wordt hierbij een deel van het belaste loon omgezet in een beloning die vrij is van loonheffingen, waardoor het aantrekkelijker is voor zowel de werknemer als de werkgever.

Wat is captial asset pricing model (CAPM)?

"Capital Asset Pricing Model (CAPM)" is een theorie die een verband legt tussen het verwachte rendement en het risico van een belegging ten opzichte van de totale aandelenmarkt.

Binnen het CAPM wordt het risico van een individueel aandeel verdeeld in twee componenten:

Het 'specifieke' of 'niet-systematische' risico, dat verband houdt met de onderneming zelf en kan worden geëlimineerd door middel van diversificatie.

Het 'marktrisico' of 'systematische' risico, dat voortkomt uit marktbrede factoren en niet kan worden weggediversificeerd.

Dit marktrisico wordt gemeten met de factor 'bèta', die aangeeft hoe gevoelig een aandeel is voor marktbewegingen.

Wat is crowdfunding?

"Crowdfunding" is een manier van financiering waarbij geld via internet wordt aangetrokken door grote aantallen kleine financiers, die elk relatief kleine bedragen investeren. Dankzij het internet is het mogelijk om veel mensen te bereiken, hun vertrouwen te winnen, en zo geld in te zamelen tegen lage kosten. Vele kleintjes maken dus samen een groot bedrag door het aanspreken van de massa, oftewel de 'crowd'.

Crowdfunding wordt gebruikt door onder meer goede doelen, start-ups, scale-ups, en commerciële en politieke organisaties voor het ophalen van geld. De 'gunfactor' speelt hierbij vaak een belangrijke rol, omdat investeerders bereid moeten zijn te doneren of investeren vanuit sympathie of vertrouwen.

Deze vorm van financiering is een onderdeel van crowdsourcing, waarbij niet alleen geld, maar ook kennis, diensten of andere vormen van ondersteuning door de massa worden verzameld.

Wat is een credit rating?

"Credit rating" is een onafhankelijke beoordeling van de kredietwaardigheid van een bedrijf, instelling, overheidsorgaan, land of beleggingsfonds. Dit wordt uitgedrukt in symbolen, variërend van AAA (triple-A, de hoogste kredietwaardigheid) tot en met D. Het geeft aan hoe waarschijnlijk het is dat de debiteur aan zijn financiële verplichtingen zal voldoen.

Credit ratings worden verstrekt door onafhankelijke kredietbeoordelaars, zoals Moody's en Standard & Poor's, die zowel de huidige kredietwaardigheid als de toekomstige kredietvooruitzichten analyseren. Deze beoordeling helpt investeerders om de risico's van een belegging beter te begrijpen en beslissingen te nemen op basis van de kredietwaardigheid van de betrokken partij.

Wat is een consensusverwachting?

"Consensusverwachting" is de gemiddelde verwachting van een reeks analisten of onderzoeksbureaus. Hierbij worden de individuele analyses, bijvoorbeeld verwachtingen omtrent de winst per aandeel, bij elkaar opgeteld en gemiddeld.

Er zijn gespecialiseerde informatie-aanbieders en onderzoeksbureaus, zoals Consensus Economics en Zacks Investment Research, die dergelijke gebundelde analyses aanbieden. Ook websites zoals Belegger.nl bieden deze consensus-verwachtingen aan. Soms vragen beursfondsen zelf aan analisten om een consensustaxatie te doen.

De consensusverwachting geeft beleggers een beeld van wat de markt denkt over de toekomstige prestaties van een bedrijf en kan als referentiepunt dienen voor investeringsbeslissingen.

Wat is carries interest?

"Carried interest" is een beloningsvorm waarbij fondsbeheerders een percentage van de winst ontvangen zonder dat ze zelf investeren in het kapitaal. Dit dient als een prikkel ('incentive') voor fondsmanagers om koerswinst ('capital gains') te realiseren. De beloning is gekoppeld aan de financiële prestaties van het fonds: hoe hoger het rendement, hoe hoger de carried interest. Deze vergoeding komt bovenop de beheerkosten ('management fee') die de fondsbeheerder rekent.

Hoewel dit systeem fondsmanagers stimuleert om winst te maken, kan het ook leiden tot speculatief gedrag, omdat de fondsmanagers worden beloond bij koersstijgingen zonder risico te lopen bij koersdalingen. Vaak gaat het om aanzienlijke percentages, zoals 20% van de winst, wat vooral gebruikelijk is bij venture capital fondsen. Soms wordt het eerste deel van de winst buiten beschouwing gelaten, bijvoorbeeld bij 5%, zodat alleen het rendement boven een bepaalde drempel als echte performance wordt beschouwd.

Wat betekent concurrentie?

"Concurrentie" is de onderlinge rivaliteit of strijd tussen ondernemingen, bijvoorbeeld in de strijd om marktaandeel, omzet, winst, marktmacht, reputatie, of inkoopkracht.

Hoe meer concurrentie er is, hoe meer ondernemingen gedwongen zijn efficiënt te opereren. Concurrentie is daarmee goed voor kostenefficiëntie en stimuleert innovatie. Economen hebben verschillende soorten concurrentie geïdentificeerd, waarbij de meest ultieme vorm 'volkomen concurrentie' is. Dit is een theoretisch model van perfecte concurrentie dat in de praktijk zelden voorkomt.

Concurrentie speelt een cruciale rol in het stimuleren van een gezonde marktwerking en zorgt ervoor dat bedrijven continu blijven verbeteren en innoveren.

Wat is een corporate broker?

"Corporate broker" is een effectenmakelaar of zakenbank die ondernemingen adviseert op het gebied van ondernemingsfinanciering. Deze broker heeft veel kennis van specifieke aandelen, begeleidt emissies (en is daarbij bereid aandelen te kopen en verkopen), en houdt zich actief bezig met advies en ondersteuning op het vlak van investor relations.

Corporate brokers zijn belangrijke partners voor bedrijven die op zoek zijn naar financiering, beursnoteringen, of strategisch advies en bieden ondersteuning bij het opbouwen van relaties met investeerders.

Wat is corporate venturing?

"Corporate venturing" is de verstrekking van venture capital door in-house beleggingsfondsen van grote ondernemingen. Deze corporate venturing fondsen zijn meestal opgezet om de strategische doelstellingen van het moederbedrijf te ondersteunen en helpen bij het realiseren van innovatie en groei.

Bedrijven gebruiken corporate venturing om te investeren in nieuwe technologieën, zakelijke modellen, en start-ups die waarde kunnen toevoegen aan hun eigen activiteiten, en zo hun toekomstbestendigheid te waarborgen.

Wat is de c-suite?

"C-suite" is een aanduiding voor de belangrijkste bestuurders van een onderneming, de groep functionarissen binnen een organisatie die het woord 'chief' in hun functiebenaming hebben.

In de Angelsaksische terminologie, die ook internationaal veel gebruikt wordt, beginnen de functiebenamingen bijna altijd met een C, zoals de chief executive officer (CEO) en de chief financial officer (CFO). Moderne ondernemingen hebben vaak meerdere 'chiefs' die elk verantwoordelijk zijn voor een specifiek bedrijfsgebied.

Deze leiders vormen de kern van het strategische management en zijn bepalend voor de richting en groei van de organisatie.

Wat is een century bond?

"Century bond" is een obligatielening met een looptijd van honderd jaar. Hoewel 'eeuwlening' een passende Nederlandse vertaling zou zijn, wordt deze term nog nauwelijks gebruikt. Ondanks hun naam zijn sommige 100-jarige obligaties vervroegd aflosbaar, wat betekent dat ze al kunnen worden terugbetaald voordat de volledige looptijd van een eeuw is verstreken.

Een bekend voorbeeld is de obligatie die Disney in 1993 heeft uitgegeven, die in 2093 zou moeten vervallen maar al vanaf 2023 kan worden terugbetaald.

Century bonds bieden beleggers de mogelijkheid om te investeren op de extreem lange termijn, maar het is belangrijk om te weten dat de emittent vaak de flexibiliteit heeft om de lening eerder terug te betalen.

Wat is een beleggingsmix?

"Beleggingsmix" is de verdeling van beleggingen over verschillende beleggingscategorieën, zoals liquide middelen (deposito's), aandelen, obligaties, vastgoed, en grondstoffen. Het omvat ook de onderverdeling in binnen- en buitenlandse beleggingen en de verschillende subcategorieën binnen deze beleggingscategorieën.

Door te variëren in de beleggingsmix kan een beleggingsportefeuille een offensiever (meer risicovol) of defensiever (minder risicovol) karakter krijgen, afhankelijk van de doelstellingen en het risicoprofiel van de belegger.

De juiste beleggingsmix helpt bij het vinden van de balans tussen risico en rendement, en zorgt ervoor dat je vermogen op een manier wordt opgebouwd die past bij jouw financiële doelen en horizon.

Wat is een beursjaar?

"Beursjaar" is een kalenderjaar waarin er gehandeld wordt op effectenbeurzen of, in bredere zin, op financiële markten.

Deze term wordt vaak gebruikt in combinatie met bijvoeglijke naamwoorden zoals 'goed', 'positief', 'slecht', 'turbulent', enzovoorts, om het beursklimaat en het behaalde rendement in dat jaar te beschrijven.

Een beursjaar geeft inzicht in de prestaties en ontwikkelingen van de financiële markten over een bepaalde periode, en het resultaat kan beleggers veel vertellen over de trends, kansen, en uitdagingen die zich dat jaar hebben voorgedaan.

Wat zijn beursgoeroes?

"Beursgoeroe" is een invloedrijke beleggingsdeskundige of succesvolle belegger die zijn mening regelmatig deelt in de media over beurs- en koersontwikkelingen, en door een grote groep beleggers wordt gevolgd.

Wat beursgoeroes kenmerkt, is hun combinatie van kennis, discipline en een langetermijnvisie. Ze baseren hun beleggingsstrategie op grondig onderzoek en analyse, en blijven geduldig in plaats van impulsief te reageren op kortetermijnmarktbewegingen of emoties zoals angst en hebzucht. Daarnaast hanteren ze diversificatie en risicobeheer als kernprincipes. Warren Buffett is bijvoorbeeld een bekend voorbeeld van een succesvolle beursgoeroe.

Soms wordt de term 'beursgoeroe' ironisch gebruikt, wat kan duiden op enige scepsis ten opzichte van hun voorspellingen of uitspraken.

Het is erg belangrijk dat je jouw eigen onderzoek doet. Neem nooit financieel advies blindelings aan.

Wat zijn beach-aandelen?

"Beach-aandelen" is een term voor aandelen van bedrijven in de reis- en vrijetijdsbranche. Deze term omvat de Engelse beleggingsthema's: Booking companies, Entertainment providers, Airlines, Casino’s/Cruises, en Hospitality/Hotels.

De term werd geïntroduceerd door BNY Mellon Investment Management in mei 2021, in de verwachting dat na het versoepelen van de coronarestricties een grote inhaalvraag zou ontstaan in deze sector. Beach-aandelen worden daarom ook wel 'heropeningsaandelen' genoemd, omdat ze profiteren van de heropleving van de economie na de pandemie.

Beach-aandelen kunnen interessante kansen bieden voor beleggers die willen inspelen op de heropleving van de reis- en vrijetijdsindustrie, terwijl consumenten hun uitgestelde reisplannen en vrijetijdsbestedingen weer oppakken.

Wat is belastingontwijking?

"Belastingontwijking" is het via legale methodes proberen minder belasting te betalen. Hoewel het wettelijk toegestaan is, betekent dat niet automatisch dat belastingontwijking ethisch verantwoord is. Vaak wordt hierbij gebruikgemaakt van mazen in de wetgeving en belastingverdragen om de belastingdruk te minimaliseren.

Een bekend citaat hierover luidt: "Het verschil tussen belastingontwijking en belastingontduiking is de dikte van een gevangenismuur." Dit onderstreept dat belastingontwijking misschien legaal is, maar moreel vaak ter discussie staat.

Belastingontwijking raakt direct aan kwesties van eerlijkheid en verantwoordelijkheid, vooral in een tijd waarin de groeiende vermogensongelijkheid en het belang van bijdragen aan de samenleving centraal staan.

Met Vive is belastingontwijking niet mogelijk. We hebben namelijk een directe connectie met de belastingdienst voor ieder persoon dat bij Vive pensioen belegd of vermogensbeheer heeft. Zo blijven wij als organisatie volledig transparant.

Wat is een belanghebbende (financiële term)?

"Belanghebbende" is een partij (persoon, organisatie of organisatie-onderdeel) die betrokken is bij een bepaalde zaak en die direct of indirect de gevolgen ondervindt van beslissingen die hierover worden genomen. Een belanghebbende kan zowel invloed uitoefenen op de zaak als beïnvloed worden door de uitkomst ervan.

Denk hierbij aan bijvoorbeeld afnemers, leveranciers, aandeelhouders, werknemers, het bestuur, vakbonden, de overheid, of omwonenden van een bedrijf. In hedendaags bedrijfs- en overheidsjargon wordt vaak de Engelse term "stakeholder" gebruikt.

Belanghebbenden spelen een cruciale rol bij het bepalen van de richting en impact van een organisatie, en hun belangen moeten zorgvuldig worden meegenomen bij belangrijke beslissingen om duurzame waarde te creëren.

Wat is een bankers' paradise?

"Bankers' paradise" is, op spottende wijze, de ideale wereld voor een bankier waarin het gemakkelijk is om geld te verdienen, vaak ten koste van klanten of zelfs de samenleving als geheel.

Een voorbeeld hiervan is de kritiek op de "Capital Markets Union" van de Europese Commissie, die door sommigen wordt gezien als een stap richting een 'bankers' paradise' waarin financiële voordelen worden gecreëerd voor een kleine groep ten koste van de rest van de samenleving.

Deze term benadrukt de risico's en ongelijkheden die kunnen ontstaan in een financiële markt die te veel gericht is op het voordeel van banken, in plaats van op de belangen van de maatschappij als geheel.

Wat is een beleggingsportefeuille?

"Beleggingsportefeuille" is het totaal aan beleggingen van een professionele of particuliere belegger.

Deze portefeuille bestaat uit verschillende investeringen, zoals aandelen, obligaties, vastgoed, of andere financiële producten, en vormt de basis van hoe een belegger zijn vermogen opbouwt en beheert. Het doel is om de balans te vinden tussen risico en rendement, afgestemd op de beleggingsdoelen en financiële planning.

Een goed samengestelde beleggingsportefeuille zorgt ervoor dat je vermogen groeit op een manier die past bij jouw financiële doelen en risicotolerantie.

Wat is een beleggingsbeleid?

"Beleggingsbeleid" is de manier waarop een particuliere of professionele belegger zijn effectenportefeuille inricht, waarbij rekening wordt gehouden met zaken zoals het beleggingsstatuut, de beleggingsmotieven, de beleggingshorizon, en de eisen en wensen op het gebied van kosten, risico en rendement.

Een voorbeeld hiervan is hoe Vive zijn beleggingsbeleid heeft aangepast door te kijken of investeringen ESG-ratings hebben. Zo kunnen we vanuit Vive werken aan een betere wereld, en niet alleen aan financieel rendement. Ook maatschappelijke impact en risicobeheer worden hierin meegenomen.

Kortom, een beleggingsbeleid geeft richting aan hoe beleggers hun investeringen aanpakken en zorgt ervoor dat de strategie in lijn is met hun doelen, waarden en risicotolerantie.

Wat is een bedrijfswaardering?

"Bedrijfswaardering" is het bepalen van de waarde van een bedrijf of zijn onderdelen met behulp van verschillende waarderingsmethoden en technieken. Hierbij kijken we naar de economische waarde, gebaseerd op de netto-geldstromen en de risico's van de onderneming. Vaak wordt hiervoor de 'discounted cashflow methode' gebruikt, die kijkt naar toekomstige inkomsten en kosten.

De meest voorkomende reden voor een bedrijfswaardering is bij de overdracht van aandelen in een onderneming. Dit kan zijn bij een overname, een management buy-out, het uitkopen van een minderheidsaandeelhouder, bedrijfsopvolging, echtscheiding, of vererving.

Daarnaast is een waardebepaling nuttig bij het vaststellen van economische schade, fiscale zaken, gerechtelijke procedures en bij het invoeren van aandelen- en optieregelingen voor werknemers. Ook binnen financiële rapportages en jaarverslagen wordt bedrijfswaardering steeds belangrijker.

Uiteindelijk draait het allemaal om inzicht krijgen in de werkelijke waarde van een bedrijf, zodat je weloverwogen keuzes kunt maken voor de toekomst.

Wat betekent "beleggingsstijl"?

"Beleggingsstijl" is de manier waarop een beleggingsfonds zijn investeringsbeleid vormgeeft en bepaalde randvoorwaarden vastlegt voor de fondsbeheerder. Zo kan het ene fonds zich bijvoorbeeld richten op het beleggen in aandelen van middelgrote ondernemingen (Midkap-fondsen), terwijl een ander fonds zich richt op grote ondernemingen (large caps).

Sommige fondsen kiezen ervoor om te investeren in groeiaandelen ('growth'), terwijl andere fondsen focussen op aandelen die vooral waarde creëren ('value'), ook wel waardeaandelen genoemd. Er zijn ook fondsen die een combinatie van beide benaderingen gebruiken; dit noemen we een 'mixed beleggingsstijl' of 'gemengde beleggingsstijl'.

Kortom, de beleggingsstijl bepaalt hoe een fonds zijn doelen nastreeft en speelt een cruciale rol in hoe het rendement en de risico's worden beheerd, zodat beleggers hun financiële doelen kunnen bereiken.

Wat is een bad bank?

"Bad bank" is een speciaal opgerichte bankholding (vaak door de overheid) waarin de 'slechte leningen' van één of meerdere bestaande banken worden verzameld. Deze problematische leningen, ook wel 'giftige financiële producten' genoemd, worden tegen lage tarieven (met flinke kortingen) overgenomen van de banken. Door het overnemen van deze slechte leningen verbetert de kredietkwaliteit van de betrokken banken, waardoor er weer ruimte ontstaat om nieuwe kredieten te verstrekken.

Een voorbeeld hiervan is de National Asset Management Agency (Nama) in Ierland, die werd opgericht om de Ierse banken te bevrijden van hun oninbare leningen. Hoewel een 'bad bank' helpt bij het stabiliseren van financiële instellingen, bestaat er wel een risico dat de problemen uiteindelijk worden afgewenteld op de belastingbetaler, omdat het in feite een staatsbank is.

Kortom, een 'bad bank' kan een oplossing bieden voor banken in nood, maar het is een complexe en soms controversiële manier om de balans van banken te herstellen.

Wat is een business case?

"Business case" is een kwantitatieve en kwalitatieve beschrijving van de bijdrage die een voorgestelde of geplande actie kan leveren aan een onderneming of organisatie. Het is een hulpmiddel dat helpt bij het nemen van beslissingen en dient als planningsinstrument.

Een goede business case bevat, net als een businessplan, een financiële onderbouwing (kosten, opbrengsten, cashflows, etc.) van de actie, maar in tegenstelling tot een businessplan richt een business case zich specifiek op de impact van één enkele actie, niet op de gehele organisatie. Onderwerpen kunnen variëren van de introductie van een nieuw product tot het ontwikkelen of kopen van een nieuw softwaresysteem (‘make or buy’-beslissingen).

Een business case wordt vaak gebruikt om verschillende alternatieven met elkaar te vergelijken. Een positieve business case betekent dat de actie de organisatie verbetert ten opzichte van de huidige situatie, bijvoorbeeld door extra inkomsten, besparingen, een hogere cashflow, of niet-financiële voordelen zoals strategische groei of meer klanttevredenheid.

Een goede business case moet duidelijk zijn over de scope, financiële criteria, aannames, kritieke succesfactoren, tijdshorizon, en mogelijke risico’s. Zo krijg je een volledig beeld van hoe deze actie je organisatie vooruit kan helpen en kun je weloverwogen beslissingen nemen.

Wat is de avondbeurs?

Avondbeurs verwijst naar de niet-officiële handel die plaatsvindt na het sluiten van de reguliere handel op Euronext. Deze handel richt zich vooral op Nederlandse aandelen die ook genoteerd zijn aan de New York Stock Exchange (NYSE).

Tijdens de avondbeurs kunnen beleggers na het officiële slot van de Euronext-beurs blijven handelen in deze aandelen. Dit biedt extra mogelijkheden om te handelen in aandelen die op zowel de Europese als de Amerikaanse markten worden verhandeld.

Wat is autotrading?

Autotrading verwijst naar het volledig volgen van de handelsstrategieën of adviezen van een professionele trader.

Beleggers kunnen via online platforms kiezen om hun investeringen automatisch te laten beheren volgens de aanbevelingen van deze traders, vaak aangeduid als "goeroes."

Met autotrading kan een belegger zijn kapitaal automatisch laten beleggen op basis van de handelsbeslissingen of adviezen van de gekozen professional(s), zonder zelf actief te handelen. Dit biedt een gemakkelijke manier om te profiteren van de expertise van ervaren traders.

Wat is een autoquote?

Autoquote is een computersysteem dat automatisch of op verzoek van een handelaar bied- en laatprijzen berekent voor verschillende optieseries. Dit systeem maakt gebruik van door handelaren zelf vastgestelde parameters, zoals volatiliteiten en rentevoeten, of parameters die in overleg met de beurs zijn vastgesteld.

Autoquote-systemen worden gebruikt om de prijzen van optieseries snel te actualiseren of om snel prijzen te publiceren tijdens rotaties, zoals bij de opening of sluiting van de beurs.

Dit helpt bij het efficiënt beheren van prijzen en het verbeteren van de liquiditeit in de optiesmarkt.

Wat is een automatische uitoefening?

Automatische uitoefening is een procedure waarbij gekochte (deep-)in-the-moneyopties – oftewel long posities – automatisch worden uitgeoefend door de bank, commissionair, clearing member of clearing corporation namens de optiehouder.

Dit gebeurt om te voorkomen dat de opties waardeloos verlopen bij expiratie.

Bij automatische uitoefening worden de opties automatisch uitgeoefend als ze ver in-the-money zijn, zodat de optiehouder de waarde ervan kan realiseren in plaats van de optie te laten verlopen zonder enige waarde.

Wat is autonoom vermogen?

Autonoom vermogen verwijst naar vermogen dat actief beheer en besluitvorming vereist om aan de vermogensbehoefte van een onderneming te voldoen. Dit betekent dat het management bewust moet besluiten om dit vermogen aan te trekken en actie moet ondernemen om het te verkrijgen.

Dit vermogen wordt vaak verkregen via financieringsovereenkomsten zoals kredieten of leningen.

Wat is autofinancieringscapaciteit?

Autofinancieringscapaciteit verwijst naar het vermogen van een onderneming om de financiering van haar groei uit eigen operationele kasstromen te bekostigen.

Dit proces wordt ook wel autofinanciering of zelffinanciering genoemd. De mate waarin een onderneming dit kan, wordt aangeduid als de autofinancieringscapaciteit.

Als een onderneming sneller wil groeien dan haar autofinancieringscapaciteit toelaat, zal ze externe financiering moeten aantrekken om de extra groei te ondersteunen.

Wat zijn autocallable gestructureerde producten?

Autocallable gestructureerde producten zijn beleggingen die automatisch worden omgezet of afgelost zodra aan bepaalde externe voorwaarden wordt voldaan.

Deze voorwaarden kunnen bijvoorbeeld het bereiken van een specifieke waarde van een index, effect, valuta of grondstof zijn. Deze producten werden waarschijnlijk voor het eerst geïntroduceerd in 2003 en zijn sindsdien steeds populairder geworden.

De automatische aflossing of conversie gebeurt op het moment dat de vooraf bepaalde criteria worden gehaald, wat kan leiden tot vervroegde beëindiging van de belegging.

Wat is attributie?

Attributie betreft de analyse van de prestaties van een portefeuille door deze te vergelijken met een benchmark. Het doel is om te begrijpen hoe verschillende componenten van de portefeuille – zoals sectoren, regio's of individuele aandelen – bijdragen aan de totale performance.

Bij attributie-analyse wordt gekeken naar hoe veel elk onderdeel van de portefeuille, door middel van over- of onderweging van beleggingscategorieën, sectoren, regio's of individuele effecten, bijdraagt aan de totale performance.

Dit helpt om te bepalen welke keuzes en strategieën het meeste effect hebben gehad op het rendement van de portefeuille.

Engels: attribution.

Wat zijn autocallable (producten)?

Autocallable producten zijn gestructureerde financiële producten die gebaseerd zijn op een index. Ze hebben een specifieke eigenschap: ze kunnen automatisch en vervroegd worden afgelost als de koersontwikkeling van de onderliggende index voldoet aan vooraf gedefinieerde criteria.

Bij autocallable producten wordt de aflossing op bepaalde tijdstippen automatisch uitgevoerd, afhankelijk van hoe de index presteert ten opzichte van de afgesproken voorwaarden. Als de index op een bepaald moment aan deze voorwaarden voldoet, wordt het product vervroegd afgelost, vaak met een rendement voor de belegger.

Wat is een attributie-analyse?

Attributie-analyse is een methode voor het evalueren van de relatieve prestaties van een portefeuille door deze te vergelijken met een benchmark. Deze analyse helpt om te begrijpen hoe de portefeuille presteert in verhouding tot de benchmark.

Bij attributie-analyse wordt onderzocht hoe verschillende componenten van de portefeuille – zoals aandelen, sectoren of regio's – bijdragen aan de totale relatieve performance. De bijdrage wordt bepaald door het onder- of overwegen van specifieke sectoren, regio's of individuele effecten. Dit betekent dat je kunt zien hoe strategische keuzes in de samenstelling van de portefeuille invloed hebben gehad op het rendement ten opzichte van de benchmark.

Wat is een asset swap?

Asset swap is de ruil van bezittingen tussen twee partijen, vaak zonder dat een financiële transactie plaatsvindt. Dit soort overeenkomsten worden doorgaans afgesloten met gesloten beurzen, wat betekent dat de ruil plaatsvindt zonder directe financiële uitwisseling.

Wat is asymmetrische schok?

Asymmetrische schok is een gebeurtenis die een specifieke economie (zoals een land, regio of handelsblok) beïnvloedt, terwijl andere economieën minder of anders worden getroffen. Dit kan ook binnen een gezamenlijke muntzone het geval zijn, waarbij het ene deel van de zone wordt geraakt door een schok, terwijl andere delen dat niet zijn, of op een andere manier worden beïnvloed.

Een economische schok is een plotselinge en vaak onverwachte verandering in een economische variabele die een economie, regio of sector uit zijn normale cyclus duwt. Bij een symmetrische schok worden alle economieën, regio's of sectoren in gelijke mate beïnvloed. Dit is vaak het geval bij wereldwijde recessies, waarbij de impact redelijk uniform is over verschillende gebieden.

Bij asymmetrische schokken daarentegen, worden niet alle sectoren of regio's gelijk beïnvloed. Dit kan leiden tot divergentie, waarbij verschillende delen van een regio of valutablok op verschillende manieren worden getroffen. Asymmetrische schokken hebben vaak invloed op één land of regio binnen een groter geografisch gebied.

Voorbeelden van asymmetrische schokken:

  • Een snelle stijging van de olieprijs kan positieve effecten hebben voor olieproducerende regio's zoals Texas en Alaska, terwijl het negatieve gevolgen heeft voor olieconsumptie-afhankelijke gebieden zoals Californië.
  • De ineenstorting van de Argentijnse peso in 2002 (de tangocrisis) had een veel grotere impact op Spanje dan op andere eurozone-landen, door de sterke historische en zakelijke banden tussen Spanje en Argentinië.
  • De opkomst van Apple en het succes van de iPhone hadden een grote invloed op Finland vanwege de belangrijke rol van telecomproducent Nokia in de Finse economie.
  • In 2022 werd verwacht dat de oorlog in Oekraïne de Europese economie veel harder zou raken dan de Amerikaanse economie.

Wat is asset stripping?

Asset stripping verwijst naar het proces waarbij activa van een overgenomen onderneming worden verkocht, of de onderneming zelf wordt opgesplitst en de verschillende delen afzonderlijk worden verkocht. Dit gebeurt vaak na een overname, waarbij de opbrengst wordt gebruikt om de leningen af te lossen die zijn afgesloten voor de overname (schuldreductie).

Tijdens asset stripping wordt de onderneming gewaardeerd om te bepalen of het verkopen van afzonderlijke onderdelen meer oplevert dan het verkopen van de onderneming als één geheel. De verkoop van de onderdelen gebeurt meestal in fasen: sommige delen worden snel na de overname verkocht, terwijl andere onderdelen op een later tijdstip worden verkocht.

Wat is een asset allocation fund?

"Asset allocation fund," ook bekend als een mix fund of gemengd fonds, is een type beleggingsfonds dat investeert in verschillende soorten activa, zoals aandelen, obligaties en andere effecten. Het doel van dit fonds is om het risico te spreiden en een evenwichtige mix van beleggingen te bieden die passen bij de beleggingsdoelstellingen en het risicoprofiel van de belegger.

Gemengde fondsen zijn ontworpen om te profiteren van de voordelen van diversificatie, waarbij het kapitaal wordt verdeeld over verschillende activaklassen om de impact van negatieve prestaties in één sector of markt te verminderen. Dit maakt ze aantrekkelijk voor beleggers die een gebalanceerde portefeuille willen zonder de noodzaak om zelf actief beheer te voeren.

Wat is een asset-based financiering?

Asset-based financiering, ook wel bekend als asset-based lending of asset based financing – verwijst naar een financieringsvorm waarbij een geldgever (de financier) zekerheid verkrijgt door rechten te vestigen op specifieke activa van de geldnemer. Dit kunnen activa zijn zoals debiteuren, gebouwen, machines of voorraden. Indien de lening niet wordt terugbetaald, kan de financier het onderpand in beslag nemen.

Deze vorm van financiering biedt flexibiliteit en maakt vaak maximale liquiditeiten vrij op basis van de actuele omzetcijfers van een onderneming. Dit staat in contrast met traditionele kredietvormen die gebaseerd zijn op historische gegevens, zoals omzet, kasstromen en balansratio’s (bijvoorbeeld leasing en factoring).

Wat is een as-you-like option?

De "As-you-like option," ook wel bekend als de "chooser option," is een flexibele optie die de houder de mogelijkheid biedt om gedurende een vooraf bepaalde periode te kiezen welk type optie het uiteindelijk zal zijn (bijvoorbeeld een call- of putoptie). Deze keuze kan op elk moment binnen de looptijd van de optie worden gemaakt, afhankelijk van hoe de marktomstandigheden zich ontwikkelen.

Deze optie biedt beleggers de vrijheid om hun strategie aan te passen aan veranderende marktcondities, waardoor ze kunnen inspelen op onvoorziene ontwikkelingen. Het is een geavanceerd financieel instrument dat vaak wordt gebruikt in complexe handelsstrategieën.

Wat zijn analytische optiemodellen?

Analytische optiemodellen zijn modellen die werken met een gesloten wiskundige formule om optieprijzen en risico-ratio's te berekenen. Een bekend voorbeeld is het Black-Scholes-model, dat vaak wordt gebruikt in de financiële wereld om de prijs van opties te bepalen. Deze modellen bieden een directe, mathematische aanpak om complexe berekeningen te vereenvoudigen en zijn essentieel in risicobeheer en optiestrategieën.

Wat betekent "as dead as a doornail"?

De uitdrukking "As dead as a doornail" wordt in het handelaarsjargon gebruikt om een markt te beschrijven die totaal stil en onbeweeglijk is, zonder noemenswaardige handelsactiviteit. Dit beeld schetst een situatie waarin er nauwelijks vraag of aanbod is, en de prijzen vrijwel niet veranderen. Het geeft een indruk van een markt die "doodstil" is, zonder enige dynamiek of fluctuatie.

Wat betekent "As goes January, so goes the year"?

De uitspraak "As goes January, so goes the year" is een Amerikaanse beurswijsheid die suggereert dat de prestaties van de aandelenmarkt in januari een indicatie kunnen zijn voor de prestaties van de markt gedurende de rest van het jaar. Dit fenomeen wordt ook wel de "januari-barometer" genoemd. Hoewel het geen wetenschappelijk bewezen verband is, hechten sommige beleggers er waarde aan en gebruiken het als een leidraad bij hun beleggingsbeslissingen.

Wat is een arbitrageprincipe?

Het arbitrageprincipe stelt dat in een efficiënte markt geen risicovrije winstmogelijkheden zouden mogen bestaan. Dit betekent dat het onmogelijk is om zonder risico en zonder eigen kapitaal op een duurzame manier geld te verdienen. Als er toch een dergelijke kans zou ontstaan, zouden marktpartijen snel handelen om deze kans te benutten, waardoor de prijsverschillen die deze mogelijkheid creëren, snel verdwijnen.

Wat is een annex fund?

Een annex fund is een fonds dat door een investeringsmaatschappij, zoals een venture capital-maatschappij, wordt opgezet om andere investeringsfondsen binnen dezelfde maatschappij te ondersteunen. Dit fonds wordt specifiek gebruikt in situaties waarin het moeilijk is om extern kapitaal aan te trekken. Het annex fund biedt extra financiële middelen om door te gaan met investeringen, vooral wanneer de marktomstandigheden uitdagend zijn.

Wat is een arbitrageant?

Een arbitrageant is een specialist in de arbitragehandel, wat betekent dat deze persoon handelt in financiële markten om te profiteren van prijsverschillen tussen verschillende markten of producten. Arbitrageants maken gebruik van snelle transacties om winsten te genereren door bijvoorbeeld hetzelfde activum te kopen op een markt waar het ondergewaardeerd is en tegelijkertijd te verkopen op een markt waar het overgewaardeerd is. Dit vereist een diepgaande kennis van marktdynamiek en een scherp oog voor kansen.

Wat is de AOW-leeftijd?

De AOW-leeftijd is de pensioenleeftijd in Nederland zoals vastgelegd in de Algemene Ouderdomswet (AOW). Deze leeftijd stijgt stapsgewijs, met 66 jaar als doel in 2018 en 67 jaar in 2021. Vanaf 2022 is de AOW-leeftijd gekoppeld aan de levensverwachting: naarmate mensen ouder worden, schuift de AOW-leeftijd verder op. Deze staat sinds 2024 op 67 jaar en 3 maanden.

Dit betekent dat de AOW-leeftijd varieert op basis van iemands geboortedatum. Er is echter ook veel discussie over deze koppeling, en er zijn voorstellen gedaan om de stijging van de AOW-leeftijd te vertragen of tijdelijk te bevriezen.

Wat is arbitrage pricing theory?

De Arbitrage Pricing Theory (APT) is een invloedrijke theorie die zich richt op de prijsvorming van financiële activa. In tegenstelling tot het Capital Asset Pricing Model (CAPM), gaat APT uit van het idee dat de prijs van een activum gebaseerd moet zijn op meerdere risicofactoren en niet slechts op de marktrisico’s. De kern van APT is dat twee identieke activa niet verschillend geprijsd kunnen zijn; als dit wel gebeurt, zal arbitrage snel het verschil opheffen. Dit model biedt een alternatief raamwerk voor het begrijpen van prijsvorming in financiële markten.

Wat is antifragiliteit?

Antifragiliteit verwijst naar het vermogen van systemen, organisaties of individuen om sterker te worden door blootstelling aan stress, variatie, fouten en wanorde. In tegenstelling tot fragiele systemen die afbreken onder druk, benutten antifragiele entiteiten deze uitdagingen om te groeien en te verbeteren. Dit concept, gepopulariseerd door Nassim Nicholas Taleb in zijn boek Antifragile: Things That Gain from Disorder (2015), gaat verder dan veerkracht of robuustheid; het beschrijft een toestand waarin onzekerheid en schokken niet alleen worden doorstaan, maar juist leiden tot positieve ontwikkeling en versterking.

Wat is een antidumpingsheffing?

Een antidumpingsheffing, ook wel anti-dumpingsheffing genoemd, is een extra opgelegde heffing op ingevoerde producten. Deze heffing wordt meestal opgelegd wanneer een product onder de kostprijs of tegen een oneerlijk lage prijs in een ander land wordt verkocht, wat schadelijk kan zijn voor de binnenlandse producenten in het importerende land. De antidumpingsheffing is bedoeld om deze oneerlijke concurrentie te neutraliseren en binnenlandse industrieën te beschermen. Deze heffing kan variëren van een vast bedrag tot een percentage van de invoerprijs.

Wat is anticyclisch?

Anticyclisch, ook wel contracyclisch genoemd, verwijst naar een benadering die ingaat tegen de heersende economische conjunctuur en daarmee de conjuncturele beweging dempt. Dit betekent dat in tijden van economische groei maatregelen worden genomen om deze groei af te remmen, terwijl in tijden van recessie juist stimulerende maatregelen worden toegepast om de economie te ondersteunen. Het doel van anticyclisch beleid is om schommelingen in de economie te verminderen en een stabielere economische omgeving te creëren.Engels: countercyclical.

maak een afspraak

Klaar voor een moderne oplossing voor pensioen of vermogen? Maak vrijblijvend kennis met Vive en ontdek wat kan - voor jouw organisatie.

Complex pensioen, simpel uitgelegd - weet direct waar je staat

Persoonlijk gesprek voor jouw situatie en die van je werkenemers

In 30 minuten meer duidelijkheid dan uren googlen

Alle ruimte voor vragen aan onze ervaren pensioenexperts

Kies een datum

Let op
Beleggen kent risico's

Beleggen biedt kansen maar je kunt (een deel van) je inleg verliezen. Daarom is het verstandig om vooraf te begrijpen welke risico’s er zijn. Meer hierover is te vinden in het Beleggingsbeleid. Vive is een gelicenseerd vermogensbeheerder.